Demontaż
Potrzeba demontażu łożysk może wynikać z różnych przyczyn. Konieczna może być na przykład wymiana łożysk, albo trzeba je zdjąć, żeby uzyskać dostęp do innych części. Jeżeli łożyska po demontażu mają być stosowane ponownie, to siła użyta do ich zdjęcia nie może być nigdy przenoszona przez elementy toczne.
W przypadku łożysk rozłącznych, pierścień z zestawem elementów tocznych i koszyka może
zostać zdemontowany niezależnie od drugiego pierścienia. W przypadku łożysk nierozłącznych, pierścień o luźniejszym pasowaniu należy zdjąć
z miejsca osadzenia jako pierwszy. Do demontażu łożysk pasowanych ciasno można wykorzystać narzędzia opisane w dalszej części niniejszego rozdziału. Wybór odpowiednich narzędzi zależy od rodzaju łożyska, jego wymiarów i wielkości wcisku (→ Metody i narzędzia SKF [PDF]). Ze względu na wielkość, łożyska są sklasyfikowane w następujący sposób:
- małe → d ≤ 80 mm
- średniej wielkości → 80 mm < d < 200 mm
- duże → d ≥ 200 mm
Demontaż łożysk zamontowanych na walcowej powierzchni osadzenia na wale
Łożyska średniej wielkości i duże zwykle wymagają większej siły demontażowej niż możliwa do uzyskania za pomocą narzędzia mechanicznego. Dlatego SKF zaleca stosowanie narzędzi hydraulicznych lub metody wtrysku olejowego lub obu tych rozwiązań równocześnie. W odniesieniu do metody wtrysku olejowego zakłada się, że na etapie projektowania uwzględniono w wale niezbędne kanały doprowadzające i rowki rozprowadzające olej (ilustr. 3).
Pierścienie grzewcze są zwykle stosowane do montażu i demontażu pierścieni wewnętrznych łożysk małych i średniej wielkości – w zastosowaniach, gdzie wszystkie łożyska są tej samej wielkości. Pierścienie grzewcze są wykonane ze stopu metali lekkich. Mają one promieniowe rowki i są wyposażone w izolowane uchwyty (ilustr. 4).
Do częstego demontażu pierścieni wewnętrznych różnej wielkości firma SKF zaleca stosowanie regulowanej nagrzewnicy indukcyjnej. Tego rodzaju nagrzewnice (ilustr. 5) szybko nagrzewają pierścień wewnętrzny bez nagrzewania wału. Przeczytaj poniższe środki ostrożności i stosuj się do nich.
Specjalne stałe nagrzewnice indukcyjne zostały stworzone na potrzeby demontażu pierścieni wewnętrznych dużych łożysk walcowych (ilustr. 6).
Nagrzewnice indukcyjne i pierścienie grzewcze są dostępne w ofercie SKF. Więcej informacji na ich temat, patrz Narzędzia do obsługi łożysk oraz w SKF Poradnik obsługi technicznej łożysk.
Demontaż na zimno
Małe łożyska można demontować z wału lekkimi uderzeniami młotkiem poprzez odpowiedni wybijak przykładany do powierzchni czołowej pierścienia lub najlepiej za pomocą mechanicznego ściągacza. Końcówki ramion ściągacza muszą być przyłożone do pierścienia wewnętrznego lub do przylegającego do niego elementu (ilustr. 1). Demontaż jest znacznie ułatwiony, jeśli w występie oporowym na wale i/lub w oprawie są wykonane odpowiednie rowki pod ramiona ściągacza. Alternatywnie, w występie oporowym w oprawie mogą być wykonane nagwintowane otwory, w które można wkręcić śruby wypychające (ilustr. 2).Łożyska średniej wielkości i duże zwykle wymagają większej siły demontażowej niż możliwa do uzyskania za pomocą narzędzia mechanicznego. Dlatego SKF zaleca stosowanie narzędzi hydraulicznych lub metody wtrysku olejowego lub obu tych rozwiązań równocześnie. W odniesieniu do metody wtrysku olejowego zakłada się, że na etapie projektowania uwzględniono w wale niezbędne kanały doprowadzające i rowki rozprowadzające olej (ilustr. 3).
Demontaż na gorąco
Demontaż przez nagrzanie jest metodą odpowiednią do zdejmowania pierścieni wewnętrznych łożysk igiełkowych oraz łożysk walcowych typów NU, NJ i NUP. Do tego celu stosowane są powszechnie dwa rodzaje narzędzi: pierścienie grzewcze i regulowane nagrzewnice indukcyjne.Pierścienie grzewcze są zwykle stosowane do montażu i demontażu pierścieni wewnętrznych łożysk małych i średniej wielkości – w zastosowaniach, gdzie wszystkie łożyska są tej samej wielkości. Pierścienie grzewcze są wykonane ze stopu metali lekkich. Mają one promieniowe rowki i są wyposażone w izolowane uchwyty (ilustr. 4).
Do częstego demontażu pierścieni wewnętrznych różnej wielkości firma SKF zaleca stosowanie regulowanej nagrzewnicy indukcyjnej. Tego rodzaju nagrzewnice (ilustr. 5) szybko nagrzewają pierścień wewnętrzny bez nagrzewania wału. Przeczytaj poniższe środki ostrożności i stosuj się do nich.
Specjalne stałe nagrzewnice indukcyjne zostały stworzone na potrzeby demontażu pierścieni wewnętrznych dużych łożysk walcowych (ilustr. 6).
Nagrzewnice indukcyjne i pierścienie grzewcze są dostępne w ofercie SKF. Więcej informacji na ich temat, patrz Narzędzia do obsługi łożysk oraz w SKF Poradnik obsługi technicznej łożysk.
OSTRZEŻENIE
Zagrożenie pożarowe. Do demontażu na gorąco nigdy nie używaj otwartego ognia.
Demontaż łożysk zamontowanych na stożkowym miejscu osadzenia na wale
Małe łożyska mogą być demontowane za pomocą ściągacza mechanicznego lub ściągacza hydraulicznego, którego końcówki ramion zaczepia się o pierścień wewnętrzny. W celu uproszczenia pracy i uniknięcia uszkodzenia powierzchni osadzenia łożyska należy stosować ściągacze samocentrujące wyposażone w ramiona uruchamiane sprężyną. Jeżeli nie ma możliwości chwycenia pierścienia wewnętrznego ramionami ściągacza, należy ściągnąć łożysko poprzez pierścień zewnętrzny lub użyć ściągacza w połączeniu z płytą do ciągnięcia (ilustr. 7).
Łożyska średniej wielkości i duże znacznie łatwiej demontuje się metodą wtrysku olejowego. W tej metodzie olej jest wtryskiwany pod wysokim ciśnieniem między dwie stożkowe dopasowane powierzchnie poprzez kanał doprowadzający i rowek rozprowadzający. Dzięki temu znacznie maleje tarcie między powierzchniami i następuje oddzielenie łożyska od jego miejsca osadzenia na wale (ilustr. 8).
Łożyska średniej wielkości i duże znacznie łatwiej demontuje się metodą wtrysku olejowego. W tej metodzie olej jest wtryskiwany pod wysokim ciśnieniem między dwie stożkowe dopasowane powierzchnie poprzez kanał doprowadzający i rowek rozprowadzający. Dzięki temu znacznie maleje tarcie między powierzchniami i następuje oddzielenie łożyska od jego miejsca osadzenia na wale (ilustr. 8).
OSTRZEŻENIE
W celu uniknięcia ryzyka wystąpienia poważnych urazów, zamontuj zabezpieczenie, takie jak nakrętka łożyskowa lub płyta mocowania do końca wału, aby ograniczyć przesuw łożyska, gdy nagle zostanie ono zluzowane na wale.
Demontaż łożysk zamontowanych na tulei wciąganej
Aby zdemontować małe łożysko zamontowane na tulei wciąganej na wale gładkim, poluzuj o kilka obrotów nakrętkę łożyskową tulei, a następnie, posługując się młotkiem odpowiedniej wielkości, uderzaj w stalowy wybijak segmentowyprzykładany równomiernie na obwodzie powierzchni czołowej pierścienia wewnętrznego (ilustr. 9).
W przypadku małego łożyska zamontowanego na tulei wciąganej na wale stopniowanym z pierścieniem odległościowym między występem oporowym a powierzchnią czołową łożyska, poluzuj o kilka obrotów nakrętkę łożyskową tulei wciąganej, a następnie kilkakrotnie mocno uderz młotkiem w wybijak przylegający do nakrętki na tulei (ilustr. 10).
Zastosowanie nakrętki hydraulicznej do łożysk zamontowanych na tulei wciąganej na wale stopniowanym z pierścieniem odległościowym ułatwia zdjęcie łożyska. Jednakże użycie tej metody wymaga zamontowania odpowiedniego pierścienia oporowego, o który oprze się tłok nakrętki hydraulicznej (ilustr. 11). Jeżeli tuleje mają kanały doprowadzające i rowki rozprowadzające olej, demontaż jest prostszy, gdyż można zastosować metodę wtrysku olejowego.
W przypadku małego łożyska zamontowanego na tulei wciąganej na wale stopniowanym z pierścieniem odległościowym między występem oporowym a powierzchnią czołową łożyska, poluzuj o kilka obrotów nakrętkę łożyskową tulei wciąganej, a następnie kilkakrotnie mocno uderz młotkiem w wybijak przylegający do nakrętki na tulei (ilustr. 10).
Zastosowanie nakrętki hydraulicznej do łożysk zamontowanych na tulei wciąganej na wale stopniowanym z pierścieniem odległościowym ułatwia zdjęcie łożyska. Jednakże użycie tej metody wymaga zamontowania odpowiedniego pierścienia oporowego, o który oprze się tłok nakrętki hydraulicznej (ilustr. 11). Jeżeli tuleje mają kanały doprowadzające i rowki rozprowadzające olej, demontaż jest prostszy, gdyż można zastosować metodę wtrysku olejowego.
Demontaż łożysk zamontowanych na tulei wciskanej
Przy demontażu łożysk zamontowanych na tulei wciskanej należy zdemontować element ustalający (nakrętkę na wale lub płytę przykręconą do końca wału).
Łożyska małe i średniej wielkości można demontować za pomocą nakrętki łożyskowej i klucza hakowego lub udarowego (ilustr. 12).
Duże i średniej wielkości łożyska zamontowane na tulei wciskanej można łatwo demontować za pomocą nakrętki hydraulicznej.
Tuleje wciskane o średnicy otworu ≥ 200 mm mają standardowo wykonane dwa kanały doprowadzające olej i rowki rozprowadzające zarówno w powierzchni otworu, jak i w powierzchni zewnętrznej. Do zastosowania metody wtrysku olejowego potrzebne są dwie pompy hydrauliczne lub dwa wtryskiwacze olejowe i odpowiednie rurki przedłużające (ilustr. 13).
Łożyska małe i średniej wielkości można demontować za pomocą nakrętki łożyskowej i klucza hakowego lub udarowego (ilustr. 12).
Duże i średniej wielkości łożyska zamontowane na tulei wciskanej można łatwo demontować za pomocą nakrętki hydraulicznej.
Tuleje wciskane o średnicy otworu ≥ 200 mm mają standardowo wykonane dwa kanały doprowadzające olej i rowki rozprowadzające zarówno w powierzchni otworu, jak i w powierzchni zewnętrznej. Do zastosowania metody wtrysku olejowego potrzebne są dwie pompy hydrauliczne lub dwa wtryskiwacze olejowe i odpowiednie rurki przedłużające (ilustr. 13).
